SISITIZO LA UGANDA LA KUJIONDOA KATIKA MAHAKAMA YA KIMATAIFA YA JINAI ICC

Rais Yoweri Museveni wa Uganda alisisitiza siku ya Jumamosi juu ya umuhimu wa nchi yake kujiondoa katika Mahakama ya Kimataifa ya Jinai ICC ambayo makao makuu yake yako The Hague nchini Uholanzi.

Kwa mujibu wa Museveni, mahakama hiyo imebadilika kuwa chombo kinachotumiwa na madola ya Magharibi kwa lengo la kufanya njama dhidi ya nchi za bara la Afrika.

Mahakama hiyo ya kimataifa imekuwa ikikosolewa kwa muda sasa na nchi mbalimbali za dunia na hasa za Kiafrika. Akizungumza katika kikao kilichofanyika mwishoni mwa mwezi Januari uliopita huko mjini Addis Ababa Ethiopia, Rais Idriss Deby wa Chad ambaye pia ni mwenyekiti wa hivi sasa wa Umoja wa Afrika AU, alisema kuwa mahakama ya ICC imekuwa ikiwaandama viongozi wa bara la Afrika tu.

Deby amesema ukiukwaji mkubwa wa haki za binadamu umekuwa ukifanyika katika nchi nyingi za Magharibi lakini mahakama hiyo imeufumbia macho na kuwaandama viongozi wa Kiafrika tu. Katika kikao chao cha hivi karibuni pia viongozi wa Umoja wa Afrika waliunga mkono pendekezo lililotolewa na Kenya kutaka nchi wanachama wa umoja huo zijiondoe kwa pamoja katika Mahakama ya Kimataifa ya Jinai ICC.

Mahakama hiyo ilianzishwa mwaka 2002 kwa lengo la kuwapandisha kizimbani watenda jinai za kivita na wahusika wa mauaji ya kimbari ambao wameshindwa kushtakiwa na kuhukumiwa katika nchi zao.(VICTOR)

Hadi sasa sehemu kubwa ya kesi ambazo zimefuatiliwa na kuchunguzwa na mahakama ya ICC zinahusiana na nchi za Kiafrika zikiwemo Kenya, Ivory Coast, Libya, Sudan, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Jamhuri ya Afrika ya Kati, Uganda na Mali.

Malalamiko dhidi ya mahakama hiyo yameongezeka tokea mwaka 2009 ambapo ilitoa waranti wa kimataifa wa kutiwa nguvuni Rais Omar al Bashir wa Sudan kwa tuhuma za kuhusika na jinai za kivita huko Darfur, magharibi mwa nchi hiyo. Wakati huo Umoja wa Afrika ulikataa kushirikiana na mahakama hiyo kwa hoja kuwa haikuwa na mamlaka ya kumtia nguvuni rais wa nchi yoyote barani humo.

Mvutano kati ya mahakama ya ICC na nchi za Kiafrika uliongezeka tena na kufikia kilele wakati wa kufikishwa mbele ya mahakama hiyo Laurent Gbagbo, aliyekuwa rais wa Ivory Coast na pia kufuatia hatua ya mahakama hiyo ya kukataa pendekezo la Umoja wa Afrika la kufutiliwa mbali takwa la kufikishwa mahakamani hapo Rais Uhuru Kenyatta wa Kenya pamoja na makamu wake William Ruto kujibu mashtaka ya jinai za kivita.

Ni kwa msingi huo ndipo viongozi wa Kiafrika wakaamini kwamba mahakama hiyo inawalenga kwa njia isiyo ya kiuadilifu. Lakini pamoja na hayo msimamo huo wa viongozi wa Afrika unakosolewa na wengi. Wapinzani wao wanasema kuwa viongozi hao wanataka kujiondoa katika mahakama ya The Hague ili waendelee kutenda jinai na kuwakandamiza watu wao bila ya kuwajibishwa kisheria.

Tukiachilia mbali mvutano huo wa nchi za Kiafrika na Mahakama ya Kimataifa ya Jinai ICC, uzoefu wa huko nyuma unaonyesha wazi kuwa kuna haja ya kuwepo kwa chombo kama hicho cha kimataifa kwa ajili ya kushughulikia jinai zinazotendwa na wahalifu.

Wakati vyombo vya mahakama vya nchi yoyote ile vinaposhindwa kushughulikia kesi za wahalifu ndani ya nchi, vyombo vya kimataifa vinapaswa kuingilia kati na kutetea haki na maslahi ya wahanga wa jinai za wahalifu hao.

Mahakama ya Kimataifa ya Jinai ICC ilibuniwa kwa madhumuni ya kuondoa kinga ya kisheria dhidi ya watenda jinai wakuu wanaoitia wasiwasi jamii ya kimataifa. Pamoja na hayo inaonekana kuwa kama zilivyo taasisi nyingine muhimu za kimataifa, Mahakama ya Kimataifa ya Jinai ICC imepoteza muelekeo na kugeuka kuwa chombo kinachotumiwa na madola ya Magharibi kutoa mashinikizo ya kisiasa dhidi ya makundi fulani.

Muelekeo wa upande mmoja wa mahakama hiyo umezua shaka kubwa katika jamii ya kimataifa na bila shaka unahitaji kurekebishwa haraka iwezekanavyo.